นักวิจัยค้นพบเซลล์ภูมิคุ้มกัน CD4-Eomes ช่วยกำจัดเซลล์เสื่อมสภาพ ชะลอวัยได้

ทีมวิจัยนำโดย Ben-Gurion University of the Negev จากประเทศอิสราเอล ได้ค้นพบกลไกสำคัญทางชีวภาพที่อาจเปลี่ยนมุมมองเรื่องการชะลอวัยไปตลอดกาล โดยพวกเขาพบวิธีที่ร่างกายใช้ในการกำจัดสิ่งที่เรียกว่า Senescent Cells หรือที่วงการวิทยาศาสตร์มักเรียกกันเล่นๆ ว่า "Zombie Cells" (เซลล์ซอมบี้) ซึ่งเป็นเซลล์ที่หยุดการแบ่งตัวแต่ไม่ยอมตาย แถมยังสะสมและปล่อยสารเคมีที่ก่อให้เกิดการอักเสบ ทำลายเนื้อเยื่อรอบข้าง และเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้ร่างกายเสื่อมถอยลงอย่างช้าๆ

จากการศึกษาพบว่า เมื่อร่างกายเริ่มเข้าสู่ภาวะชราภาพ เซลล์ภูมิคุ้มกันชนิด CD4 T Cells จะเกิดการเปลี่ยนแปลงร่างไปเป็นหน่วยจู่โจมพิเศษที่เรียกว่า CD4-Eomes (ตั้งชื่อตามโปรตีนที่พวกมันสร้างขึ้น) หน้าที่ของพวกมันคือการพุ่งเป้าเข้าไปทำลายเซลล์ซอมบี้เหล่านั้นโดยเฉพาะ ซึ่งงานวิจัยนี้ถือเป็นครั้งแรกที่สามารถระบุความเชื่อมโยงในระดับโมเลกุลระหว่างเซลล์นักฆ่าชนิดนี้กับกระบวนการชะลอวัยได้อย่างชัดเจน

ที่น่าสนใจคือจากการทดลองในหนู นักวิจัยพบความจริงสองประการ ประการแรกคือ ร่างกายจะเริ่มสร้าง CD4-Eomes ก็ต่อเมื่อตรวจพบเซลล์ซอมบี้เท่านั้น เหมือนระบบภูมิคุ้มกันรู้ตัวว่า "เฮ้ย เริ่มมีความเสื่อมแล้วนะ ต้องจัดการ" และประการที่สอง เมื่อลองตัดต่อพันธุกรรมเพื่อกำจัดความสามารถของ CD4-Eomes ออกไป พบว่าปริมาณเซลล์ซอมบี้ในหนูพุ่งสูงขึ้นทันที ซึ่งเป็นหลักฐานยืนยันว่าเซลล์ภูมิคุ้มกันชนิดนี้คือกุญแจสำคัญในการคุมกำเนิดความแก่ชรา

Alon Monsonego นักสรีรวิทยาประสาทหนึ่งในทีมวิจัยให้มุมมองที่ฉีกกฎเดิมๆ ว่า คนส่วนใหญ่มักคิดว่าการจะย้อนวัยคือการ "รีเซ็ต" ระบบภูมิคุ้มกันให้กลับไปเหมือนคนอายุ 20 ปี แต่งานวิจัยนี้ชี้ว่านั่นอาจไม่ใช่คำตอบที่ถูกต้องเสมอไป เพราะระบบภูมิคุ้มกันของคนมีอายุก็มีการปรับตัว (Adapt) เพื่อรับมือกับปัญหาเฉพาะวัยได้ดีในแบบของมัน มนุษย์เราไม่ได้ต้องการระบบภูมิคุ้มกันที่ Supercharged หรือแรงเกินเบอร์ แต่ต้องการระบบที่ทำงานได้ถูกต้องและเหมาะสมกับช่วงวัยต่างหาก

งานวิจัยนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Nature Aging และยังแสดงให้เห็นผลดีในการลดรอยแผลเป็นในโรคตับแข็งของหนูทดลองอีกด้วย แม้หนทางสู่การผลิตยาชะลอวัยให้มนุษย์ยังต้องรอการศึกษาเพิ่มเติมอีกพักใหญ่เพื่อยืนยันผลในคน แต่ก็นับเป็นสัญญาณที่ดีว่าร่างกายเรามีกลไกสู้ความแก่อยู่แล้ว แค่ต้องหาวิธีไปกระตุ้นมันให้ถูกจุด ส่วนตอนนี้ใครที่อยากเป็นอมตะก็คงต้องรอกันไปก่อน ปล่อยให้หนูทดลองเขานำหน้าไปก่อนแล้วกัน