Wikipedia โอด ยอดคนเข้าเว็บลด 8% ชี้ Generative AI และโซเชียลคือตัวการ

แม้จะถูกยกให้เป็น ‘เว็บดี ๆ แห่งสุดท้าย’ บนโลกอินเทอร์เน็ต แต่ดูเหมือนว่า Wikipedia ก็หนีไม่พ้นเทรนด์โลก เมื่อ Wikimedia Foundation ออกมาเปิดเผยว่ายอดผู้เข้าชมที่เป็นมนุษย์จริง ๆ ลดลงถึง 8% เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า โดย Marshall Miller จากมูลนิธิฯ ชี้แจงว่าตัวเลขนี้ปรากฏชัดขึ้นหลังอัปเดตระบบตรวจจับ Bot ซึ่งทำให้เห็นว่าทราฟฟิกที่เคยพุ่งสูงในช่วงเดือนพฤษภาคมและมิถุนายนที่ผ่านมานั้น ส่วนใหญ่มาจาก Bot ที่พยายามหลบเลี่ยงการตรวจจับนั่นเอง

แล้วคนหายไปไหน? Miller ชี้เป้าไปที่ 2 ตัวการหลัก คือ ‘Generative AI’ และ ‘โซเชียลมีเดีย’ ที่เปลี่ยนวิธีที่คนเราค้นหาข้อมูลไปโดยสิ้นเชิง เดี๋ยวนี้ Search Engine หลายเจ้าหันมาใช้ AI สรุปคำตอบให้โดยตรง แทนที่จะส่งคนต่อไปยังเว็บต้นทางอย่าง Wikipedia แถมคนรุ่นใหม่ก็นิยมหาข้อมูลจากแพลตฟอร์มวิดีโอสั้นมากกว่า (แม้ว่า Google จะเคยออกมาเถียงว่า AI Summary ไม่ได้ทำให้ทราฟฟิกลดลงก็เถอะ)

ที่น่ากังวลคือ แม้ข้อมูลจาก Wikipedia จะยังถูกนำไปใช้ในวงกว้าง แต่การที่คนไม่เข้าเว็บโดยตรงก็สร้างความเสี่ยงไม่น้อย Miller ย้ำว่า ‘เมื่อคนเข้าเว็บน้อยลง อาสาสมัครที่จะมาช่วยเพิ่มและแก้ไขเนื้อหาก็จะน้อยตามไปด้วย และผู้บริจาครายย่อยที่คอยสนับสนุนเราก็จะลดลงเช่นกัน’ ซึ่งอาจสั่นคลอนระบบนิเวศที่ทำให้ Wikipedia เป็นแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือมาจนถึงทุกวันนี้

ทางออกของเรื่องนี้ Miller เรียกร้องให้บริษัท AI, Search Engine และโซเชียลมีเดียที่นำเนื้อหาของ Wikipedia ไปใช้ ‘ต้องช่วยส่งเสริมให้คนกลับมาที่เว็บไซต์ต้นทางมากขึ้น’ ขณะเดียวกัน Wikipedia เองก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ โดยกำลังพัฒนากรอบการทำงานใหม่ ๆ เพื่อให้มีการอ้างอิงแหล่งที่มาที่ชัดเจนขึ้น และยังมีทีมที่รับผิดชอบภารกิจดึงดูดผู้อ่านหน้าใหม่โดยเฉพาะ