วัคซีน mRNA อัปเกรดใหม่ สร้างอนุภาคจำลองไวรัส ลดผลข้างเคียง แต่กระตุ้นภูมิแรงขึ้น

วงการแพทย์มีเรื่องให้ตื่นเต้นอีกแล้ว เมื่อทีมวิจัยจาก University of Washington ใน Seattle นำโดย Grace Hendricks ได้พัฒนาวัคซีน mRNA เจเนอเรชันใหม่ ที่ไม่ได้แค่สร้างโปรตีนหนามไวรัสเดี่ยว ๆ เหมือนวัคซีน COVID-19 ที่เราคุ้นเคย แต่เป็นการสั่งให้เซลล์ในร่างกายของเราสร้าง “อนุภาคนาโนคล้ายไวรัส” (Virus-like nanoparticles) ขึ้นมาเองเลย

หลักการทำงานคือ แทนที่จะให้ร่างกายสร้างแค่โปรตีนหนามลอย ๆ วัคซีนตัวใหม่นี้จะสร้างโปรตีนที่ประกอบร่างกันเองเป็นลูกบอลหนามเล็ก ๆ ซึ่งหน้าตาจะคล้ายกับไวรัสจริง ๆ ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายมองเห็นและตอบสนองได้รุนแรงกว่าเดิม ผลการทดลองในหนูพบว่ามันสร้างภูมิคุ้มกันได้สูงกว่าวัคซีน mRNA แบบมาตรฐานถึง 28 เท่าเลยทีเดียว

ที่น่าสนใจคือ เมื่อวัคซีนมีประสิทธิภาพสูงขึ้น ก็หมายความว่าเราสามารถใช้ในปริมาณที่น้อยลงได้ ซึ่งจะช่วยลดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ เช่น อาการไข้ หรือปวดเมื่อย ที่เกิดจากปฏิกิริยาของร่างกายต่อตัว mRNA และอนุภาคไขมันที่ห่อหุ้มมันอยู่ พูดง่าย ๆ คือ เจ็บตัวน้อยลง แต่ได้ภูมิคุ้มกันเต็ม ๆ นั่นเอง

ไอเดียนี้เป็นการรวมข้อดีของเทคโนโลยีวัคซีนสองแบบเข้าด้วยกัน คือความเร็วและความง่ายในการผลิตของ mRNA กับประสิทธิภาพในการกระตุ้นภูมิของวัคซีนแบบอนุภาคนาโน (Nanoparticle vaccine) อย่าง Skycovion ที่เคยได้รับการอนุมัติในเกาหลีใต้ แต่มาช้าไปหน่อยเลยไม่ถูกใช้อย่างแพร่หลาย ตอนนี้ทีมวิจัยกำลังต่อยอดเทคโนโลยีนี้เพื่อพัฒนาวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่, ไวรัส Epstein-Barr (ที่อาจก่อให้เกิดมะเร็ง) และไวรัสอื่น ๆ ต่อไป

แม้ว่าจะเป็นเทคโนโลยีที่มีอนาคตไกล แต่ล่าสุดก็มีข่าวออกมาว่ารัฐบาลสหรัฐฯ ได้ประกาศตัดงบประมาณก้อนใหญ่สำหรับการพัฒนาวัคซีน mRNA ไปซะแล้ว ก็ต้องมาลุ้นกันว่าเทคโนโลยีล้ำ ๆ แบบนี้ จะไปต่อได้ไกลแค่ไหนในวันที่งบประมาณสวนทางกับความคาดหวัง