เอกสารหลุด OpenAI เผยเบื้องลึกดีล Microsoft จ่ายหนักจนอาจไม่คุ้มทุน?

วงการ AI สั่นสะเทือนอีกครั้ง เมื่อเอกสารการเงินของ OpenAI หลุดออกมาสู่สาธารณะโดยบล็อกเกอร์สายเทค Ed Zitron เผยให้เห็นเบื้องลึกเบื้องหลังความสัมพันธ์ทางการเงินกับยักษ์ใหญ่อย่าง Microsoft ที่หลายคนจับตามอง

ข้อมูลที่หลุดมาเผยว่า ในปี 2024 OpenAI จ่ายส่วนแบ่งรายได้ให้ Microsoft ไปถึง US$493.8 ล้าน (≈ 1.6 หมื่นล้านบาท) และตัวเลขนี้พุ่งไปถึง US$865.8 ล้าน (≈ 2.8 หมื่นล้านบาท) ในช่วง 9 เดือนแรกของปี 2025 ซึ่งสอดคล้องกับข่าวลือที่ว่า OpenAI ต้องแบ่งรายได้ 20% ให้ Microsoft เพื่อแลกกับการลงทุนกว่า US$13,000 ล้าน (≈ 4.2 แสนล้านบาท) ที่ผ่านมา

แต่เรื่องมันซับซ้อนกว่านั้น เพราะดีลนี้เป็นแบบ ‘น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่า’ แหล่งข่าววงในกระซิบกับ TechCrunch ว่า Microsoft เองก็ต้องจ่ายส่วนแบ่งราว 20% จากรายได้ของ Bing และ Azure OpenAI Service กลับไปให้ OpenAI เช่นกัน ที่น่าสนใจคือตัวเลขที่หลุดออกมาเป็นตัวเลข ‘สุทธิ’ (Net) ที่ Microsoft ได้รับ หมายความว่ามันหักส่วนที่ Microsoft ต้องจ่ายคืนให้ OpenAI ไปแล้ว ทำให้รายได้จริง ๆ ของ OpenAI น่าจะสูงกว่าที่คำนวณได้จากตัวเลขนี้ไปอีก

พอมาดูฝั่งรายจ่าย หลายคนถึงกับต้องขมวดคิ้ว เพราะเอกสารชี้ว่า OpenAI อาจมีค่าใช้จ่ายด้าน Inference (การประมวลผลเพื่อสร้างคำตอบจากโมเดล AI) สูงถึง US$3,800 ล้าน (≈ 1.2 แสนล้านบาท) ในปี 2024 และพุ่งไปแตะ US$8,650 ล้าน (≈ 2.8 แสนล้านบาท) ใน 9 เดือนแรกของปี 2025 โดยค่าใช้จ่ายส่วนนี้เป็นเงินสดจริง ๆ ต่างจากค่า Training (การฝึกโมเดล) ที่ส่วนใหญ่จ่ายเป็นเครดิตที่ได้จาก Microsoft

เมื่อนำตัวเลขมาเทียบกันจะเห็นภาพที่น่ากังวล แม้รายได้จะโตระเบิด แต่ค่าใช้จ่ายในการรันโมเดลกลับสูงลิ่วจนอาจจะ ‘เข้าเนื้อ’ อยู่ก็เป็นได้ ตรงนี้ทำให้หลายฝ่ายเริ่มตั้งคำถามถึงความยั่งยืนของธุรกิจ AI และกระแส ‘ฟองสบู่ AI’ ที่พูดกันหนาหู ถ้าขนาดเบอร์ใหญ่อย่าง OpenAI ยังอาจจะขาดทุน แล้วบริษัท AI อื่น ๆ จะเป็นอย่างไรกันล่ะทีนี้?

หมายเหตุ: อัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่ 29 ต.ค. 2025 คือ US$1 = 32.38 บาท