รัสเซียหาทางรอด! Putin ไฟเขียวแปะโฆษณาบนยานอวกาศ หวังดึงเงินเอกชน

ประธานาธิบดี Vladimir Putin แห่งรัสเซียได้อนุมัติการเปลี่ยนแปลงกฎหมาย เพื่อเปิดทางให้มีการติดป้ายโฆษณาบนยานอวกาศได้เป็นครั้งแรกอย่างเป็นทางการ ความเคลื่อนไหวนี้เกิดขึ้นท่ามกลางสถานการณ์ที่โครงการอวกาศของรัสเซียกำลังเผชิญวิกฤตทางการเงินอย่างหนักหน่วง หลังจากที่เคยเป็นผู้นำด้านอวกาศมายาวนาน

สถานการณ์ของโครงการอวกาศรัสเซียในปัจจุบันค่อนข้างน่าเป็นห่วง การเข้าถึงตลาดโลกแทบจะถูกตัดขาดหลังการรุกรานยูเครนในปี 2022 ทำให้ความร่วมมือด้านอวกาศที่สำคัญกับยุโรปต้องจบลง ขณะที่สหรัฐฯ และจีนกำลังปล่อยภารกิจอวกาศกันอย่างคึกคัก แต่รัสเซียกลับมีจำนวนภารกิจลดลงอย่างเห็นได้ชัด และดูเหมือนจะหันไปให้ความสำคัญกับโครงการทางทหารอย่างอาวุธต่อต้านดาวเทียมแทน

ทาง Roscosmos ซึ่งเป็นหน่วยงานอวกาศของรัฐบาลรัสเซีย ได้ประกาศผ่าน Telegram ว่ากฎหมายใหม่นี้จะเริ่มมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 มกราคม 2026 โดยมีเป้าหมายเพื่อ “สร้างกลไกในการดึงดูดการลงทุนจากภาคเอกชน” และ “ลดภาระงบประมาณของรัฐ” แน่นอนว่ามีเงื่อนไขสำคัญคือ ป้ายโฆษณาจะต้องไม่ส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยของยานอวกาศ ซึ่งรัฐบาลจะกำหนดโครงสร้างค่าธรรมเนียมต่อไป

ที่น่าสนใจคือ นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่รัสเซียเปิดพื้นที่ให้กับการโฆษณาเชิงพาณิชย์ในอวกาศ ย้อนกลับไปในปี 2000 แบรนด์ดังอย่าง Pizza Hut เคยจ่ายเงินไปราว US$1 ล้าน (≈ 36 ล้านบาท) เพื่อนำโลโก้ไปติดบนจรวด Proton ที่ใช้ส่งชิ้นส่วนสำคัญของสถานีอวกาศนานาชาติ แต่โดยปกติแล้ว โลโก้ที่ติดบนจรวดมักจะเป็นของลูกค้าหรือซัพพลายเออร์ ไม่ใช่การโฆษณาตรง ๆ แบบนี้

อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ภายในดูจะหนักกว่าที่คิด เมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา Igor Maltsev หัวเรือใหญ่ของ RSC Energia ซึ่งเป็นผู้ผลิตยานอวกาศหลักของรัสเซีย ได้ออกมาเตือนอย่างตรงไปตรงมาว่า บริษัทกำลังประสบปัญหาในการจ่ายค่าจ้างและส่งมอบงานให้ลูกค้า พร้อมกล่าวว่า “เราต้องหยุดโกหกตัวเองและคนอื่นเกี่ยวกับสถานการณ์ที่เป็นอยู่”

คำพูดนี้สะท้อนความจริงอันน่าเจ็บปวดของโครงการอวกาศรัสเซียได้เป็นอย่างดี บางทีเงินไม่กี่ล้านดอลลาร์จากค่าโฆษณา ก็อาจจะพอช่วยให้พนักงานบางส่วนได้รับเงินเดือน... ก็ถ้าเงินก้อนนั้นไม่หายวับไปเข้ากระเป๋าใครบางคนเสียก่อนน่ะนะ

*อัตราแลกเปลี่ยน ณ วันที่ 10 ต.ค. 2025: US$1 ≈ 36 บาท