พบเชื้อราในเชอร์โนบิล อาจวิวัฒนาการเปลี่ยนรังสีเป็นพลังงานคล้ายพืช

พื้นที่เชอร์โนบิลอาจเป็นเขตหวงห้ามสำหรับมนุษย์มาเกือบ 40 ปี แต่สำหรับสิ่งมีชีวิตบางชนิด มันกลับกลายเป็นบ้านที่แสนสุข โดยเฉพาะบริเวณผนังเตาปฏิกรณ์ Unit Four ซึ่งถือเป็นจุดที่มีกัมมันตภาพรังสีสูงที่สุดแห่งหนึ่งของโลก นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบเชื้อราสีดำลึกลับที่นอกจากจะรอดชีวิตแล้ว ยังดูเหมือนจะ "เติบโต" ได้ดีอย่างน่าประหลาดท่ามกลางรังสีมรณะเหล่านี้

เจ้าเชื้อราตัวนี้มีชื่อว่า Cladosporium Sphaerospermum สิ่งที่ทำให้มันพิเศษคือการมีเม็ดสีเมลานิน (Melanin) อยู่ในปริมาณมาก ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ตั้งสมมติฐานว่า มันอาจใช้เมลานินนี้ในการ "เก็บเกี่ยว" รังสีแตกตัว (Ionizing Radiation) แล้วเปลี่ยนเป็นพลังงานเพื่อการเติบโต กระบวนการนี้คล้ายคลึงกับที่พืชใช้คลอโรฟิลล์ในการสังเคราะห์แสง หรือที่เรียกกันในทางทฤษฎีว่า "Radiosynthesis" ซึ่งปกติแล้วรังสีระดับนี้จะทำลาย DNA ของสิ่งมีชีวิต แต่เจ้าเชื้อราตัวนี้กลับนำมาใช้ประโยชน์เสียอย่างนั้น

ที่น่าสนใจคือมีการทดลองนำเชื้อราตัวนี้ไปติดไว้ภายนอกสถานีอวกาศนานาชาติ (ISS) เมื่อปี 2022 และพบว่ามันสามารถทำหน้าที่เป็น "โล่" กันรังสีคอสมิกได้ดีกว่าตัวควบคุมเสียอีก ทำให้เกิดแนวคิดว่าในอนาคตเราอาจใช้มันเป็นเกราะป้องกันรังสีสำหรับนักบินอวกาศได้ แต่อย่างไรก็ตาม ทฤษฎี Radiosynthesis ยังคงเป็นปริศนา เพราะทีมวิจัยยังไม่สามารถระบุกระบวนการทางเคมีที่ชัดเจนได้ว่ามันเปลี่ยนรังสีเป็นอาหารได้อย่างไร หรือจริงๆ แล้วมันอาจเป็นแค่กลไกการเอาตัวรอดขั้นสุดยอด (Stress Response) รูปแบบหนึ่งเท่านั้น

แม้จะดูเหมือนนิยาย Sci-Fi ที่สิ่งมีชีวิตวิวัฒนาการจนกินรังสีได้ แต่ปัจจุบันเรายังสรุปไม่ได้แน่ชัดว่ากลไกเบื้องหลังคืออะไรกันแน่ สิ่งเดียวที่เรามั่นใจได้ในตอนนี้คือ ธรรมชาติมักจะมีลูกเล่นซ่อนอยู่เสมอ และชีวิตก็มักจะหาทางไปต่อได้ แม้ในที่ที่มนุษย์เรามองว่าเป็นดินแดนแห่งความตายก็ตาม