OpenAI งานเข้า ศาลสั่งเปิดแชทลับ ปมลบข้อมูลหนังสือเถื่อน ส่อเจตนาละเมิดลิขสิทธิ์

OpenAI กำลังเจอศึกหนักที่อาจเปลี่ยนโฉมหน้าคดีลิขสิทธิ์ AI ไปตลอดกาล เมื่อศาลแขวงสหรัฐฯ มีคำสั่งเด็ดขาดให้บริษัทต้องเปิดเผย "บทสนทนาภายใน" และเหตุผลที่แท้จริงของการลบชุดข้อมูล (Datasets) ที่ชื่อว่า "Books 1" และ "Books 2" ทิ้งไปก่อนเปิดตัว ChatGPT ซึ่งงานนี้ไม่ใช่แค่เรื่องทางเทคนิค แต่เป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่อาจมัดตัวว่า OpenAI รู้อยู่เต็มอกว่ากำลังละเมิดลิขสิทธิ์และพยายามทำลายหลักฐาน

ประเด็นร้อนอยู่ที่ชุดข้อมูลเจ้าปัญหาซึ่งถูกสร้างขึ้นโดยดึงข้อมูลมาจาก Library Genesis หรือ LibGen แหล่งรวมหนังสือเถื่อนรายใหญ่ โดย OpenAI พยายามอ้างสิทธิ์ "ความลับระหว่างทนายความและลูกความ" (Attorney-Client Privilege) เพื่อปกปิดบทสนทนาใน Slack ที่เกี่ยวข้องกับการลบข้อมูลนี้ แต่ผู้พิพากษา Ona Wang มองว่าข้ออ้างนี้ฟังไม่ขึ้น เพราะ OpenAI กลับคำไปมา เดี๋ยวก็บอกว่าลบเพราะไม่ได้ใช้ เดี๋ยวก็บอกว่าเป็นความลับทางกฎหมาย ทำเอาศาลมองว่านี่มันเป็นการเล่นแง่เพื่อเลี่ยงการตรวจสอบชัด ๆ

ที่น่าสนใจคือหลักฐานใน Slack เผยให้เห็นพิรุธเต็ม ๆ เมื่อมีการตั้งชื่อห้องแชทว่า "excise-libgen" (ตัด LibGen ออก) ก่อนที่ทนายความจะแนะนำให้เปลี่ยนชื่อเนียน ๆ เป็น "project-clear" ซึ่งผู้พิพากษาชี้ว่า การมีทนายอยู่ในห้องแชทไม่ได้แปลว่าทุกอย่างจะเป็นความลับทางกฎหมายเสมอไป โดยเฉพาะเมื่อเนื้อหาการคุยแทบไม่มีการขอคำปรึกษาทางคดี แต่ดูเหมือนการพยายามปกปิดร่องรอยมากกว่า

หากฝ่ายโจทก์ (กลุ่มนักเขียน) พิสูจน์ได้ว่า OpenAI มีเจตนาละเมิดลิขสิทธิ์โดยไตร่ตรองไว้ก่อน (Willful Infringement) ค่าเสียหายอาจพุ่งสูงถึง 1.5 แสนดอลลาร์ (≈ 4.85 ล้านบาท) ต่อผลงานหนึ่งชิ้นเลยทีเดียว แถมศาลยังตำหนิ OpenAI ที่พยายามบิดเบือนคำตัดสินคดีของ Anthropic มาเข้าข้างตัวเองแบบผิด ๆ อีกด้วย

งานนี้ต้องจับตาดูวันที่ 8 ธันวาคมนี้ ที่ OpenAI ต้องส่งมอบเอกสารแชททั้งหมดให้ศาล ซึ่งอาจเป็น "Smoking Gun" หรือหลักฐานเด็ดที่ทำให้นักเขียนชนะคดีประวัติศาสตร์นี้ ถือเป็นบทเรียนราคาแพงว่าในยุคดิจิทัล ต่อให้ลบไฟล์ทิ้งไปแล้ว แต่ร่องรอยการกระทำ (และแชทหลุด) ก็ยังตามมาหลอกหลอนได้เสมอ

(หมายเหตุ: อัตราแลกเปลี่ยน 32.38 บาทต่อดอลลาร์สหรัฐ)