Apple ถูกฟ้อง ฐานถูกกล่าวหาใช้หนังสือละเมิดลิขสิทธิ์ฝึก AI

สองนักเขียน Grady Hendrix และ Jennifer Roberson ยื่นฟ้อง Apple โดยกล่าวหาว่าบริษัทละเมิดลิขสิทธิ์ นำผลงานของตนไปฝึกโมเดลปัญญาประดิษฐ์โดยไม่ได้รับความยินยอม ทั้งคู่ระบุว่า Apple ใช้ชุดข้อมูลที่รวบรวมหนังสือที่ละเมิดลิขสิทธิ์จากแหล่งออนไลน์ หรือที่เรียกว่า “shadow libraries” ซึ่งมีงานของตนรวมอยู่ด้วย และกำลังขอให้คดีได้รับสถานะแบบกลุ่ม (class action) เพราะมีจำนวนหนังสือและผู้เขียนที่ได้รับผลกระทบจำนวนมาก

ในคำฟ้อง โจทก์ระบุว่า Apple ซึ่งเป็นหนึ่งในบริษัทที่ใหญ่ที่สุดในโลก ไม่ได้พยายามจ่ายค่าตอบแทนสำหรับ “การมีส่วนร่วมต่อโครงการที่อาจทำเงินก้อนโต” ของบริษัท และกล่าวหาว่า Apple “คัดลอกงานที่มีลิขสิทธิ์” ไปใช้ฝึกโมเดล AI ที่มีผลลัพธ์ “แข่งขันและทำให้ตลาดของงานเหล่านั้นเจือจาง” พร้อมชี้ว่า หากไม่มีงานเหล่านี้ “Apple Intelligence” จะมีมูลค่าทางการค้าลดลงอย่างมาก พฤติกรรมดังกล่าวทำให้ผู้เขียนสูญเสียการควบคุมงานของตนและมูลค่าจากแรงงานของตน ขณะที่ Appleได้ประโยชน์เชิงพาณิชย์อย่างมหาศาลด้วยวิธีที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย

คำฟ้องยังระบุว่า Applebot ซึ่งเป็นเว็บสแครปเปอร์ของบริษัท สามารถเข้าถึง “shadow libraries” ที่ประกอบด้วยหนังสือมีลิขสิทธิ์ที่ไม่ได้รับอนุญาต รวมทั้ง (ตามข้อมูลที่โจทก์มี) ผลงานของทั้งสองคนด้วย ประเด็นนี้เป็นแกนหลักที่ทำให้โจทก์ขอให้คดีเดินหน้าในรูปแบบแบบกลุ่ม เพื่อครอบคลุมผู้เขียนและหนังสือจำนวนมากที่อาจได้รับผลกระทบ

คดีนี้เป็นหนึ่งในหลายคดีที่กำลังท้าทายการพัฒนาเทคโนโลยี generative AI ในปัจจุบัน OpenAI ก็กำลังเผชิญคดีหลายคดี รวมถึงจาก The New York Times และองค์กรสำนักข่าวไม่แสวงหากำไรที่เก่าแก่ที่สุดในสหรัฐฯ

ขณะที่ฝั่ง Anthropic ผู้พัฒนาแชตบอต Claude เพิ่งตกลงยอมจ่าย 1.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ราว 5.4 หมื่นล้านบาท) เพื่อยุติคดีแบบกลุ่มที่ผู้เขียนยื่นฟ้องด้วยข้อกล่าวหาคล้ายกัน คือใช้หนังสือที่ละเมิดลิขสิทธิ์จากไลบรารีออนไลน์มาฝึก AI โดยมีรายงานว่าผู้เขียนราว 500,000 คนที่อยู่ในคดีจะได้รับค่าชดเชย 3,000 ดอลลาร์ต่อผลงาน (ราว 108,000 บาท)